Terwijl andere opleidingsinstituten voor mediators doorgaan met het opleiden van mediators in strafzaken, hebben mijn collega Jent Bijlsma en ik in overleg met Caleidoscoop Leertrajecten en The Lime Tree besloten onze specialisatieopleiding voorlopig op te schorten. Waarom?
De belangrijkste redenen zijn:
- Sinds 2012 is verwijzing naar mediation in lopende strafzaken op grond van artikel 51h Sv mogelijk. Toch wordt 10 jaar na dato nog altijd slechts 1% van het totale aantal strafzaken doorverwezen. Er zit nauwelijks groei in.
- Het format dat door de rechtspraak en het Openbaar Ministerie wordt gestimuleerd, leidt ertoe dat verwijzing alleen plaatsvindt in zogenaamd eenvoudige strafzaken die met enkele sessies – een mediation in een strafzaak beslaat twee aparte intakegesprekken en een gezamenlijk gesprek – afgerond kunnen worden. Vakinhoudelijk is er dus ook nauwelijks sprake van doorontwikkeling.
- Daardoor is het nauwelijks mogelijk om nieuwe mediators on-the-job verder op te leiden. Het landelijke team dat mediation in strafzaken coördineert, plaatst alle nieuwe mediators op een wachtlijst.
- Het honorarium voor mediators in strafzaken is al tien jaar gefixeerd op 50,- euro per uur (bruto). Dit bedrag is in tien jaar tijd nooit geïndexeerd. Dit terwijl het gemiddelde uurloon voor andere professionals bij de Raad voor Rechtsbijstand 152,- euro is (jaarlijks geïndexeerd) en het uurtarief voor degenen die bij de Mediationbureaus bij de rechtbanken de verwijzingen coördineren 140,- euro bedraagt (eveneens geïndexeerd). Over deze scheefgroei schreef ik samen met de Rotterdamse mediator Willem Kervers een brief aan Minister van Rechtsbescherming Franc Weerwind en aan de Tweede Kamer (lees de brief hier).
Vooralsnog schorten we het opleiden van nog meer mediators in strafzaken dus op. In de hoop dat er verbetering komt in opgemelde situatie. In het regeerakkoord staat dat het kabinet meer wil gaan inzetten op herstelrecht en mediation in het strafproces. Wij hopen natuurlijk op daadkracht! Alleen bestaan de plannen vooralsnog slechts uit enkele pilots in een beperkt aantal regio’s in Nederland.
Jammer is het wel, want het is een mooie opleiding die door de deelnemers steevast hoog wordt gewaardeerd. In een artikel in het Tijdschrift voor Herstelrecht heb ik een aantal ‘beeld-en-geluid’ inspiratiebronnen beschreven die aan bod komen in onze opleiding. Lees het artikel hier.
Voor groepen mediators die op zoek zijn naar verdieping, (strafrecht)advocaten, mensen die bij het OM en de rechtspraak werken en andere geïnteresseerden kunnen we de specialisatie op verzoek uitvoeren, omdat de opleiding nieuwe inzichten aandraagt voor professionals die meer willen weten over conflicten die diep geëscaleerd zijn, waar partijen muurvast lijken te zitten in het eigen gelijk en op wat voor manieren je daarin succesvol kunt interveniëren. Onze aanpak daarbij staat bekend als grondig en verrassend (zie ook de website van De Mediation Coöperatie waarbij ik ben aangesloten).